ANALYSE – Nintendo ziet de inkomsten teruglopen, nu de nieuwste spelcomputer een flop lijkt. Maar het Japanse gamebedrijf blijft volhouden en richt zich op opkomende markten als China met een nieuw apparaat.

Nintendo kan niet voorspellen. Dat werd afgelopen week pijnlijk duidelijk.

In april 2013 dacht het Japanse gamebedrijf dat het 9 miljoen stuks van de nieuwste spelcomputer, de Wii U, zou verkopen het komende jaar. In januari werd dat aantal fors naar beneden bijgesteld tot 2,8 miljoen exemplaren.

Woensdag bleken de uiteindelijke verkopen in het boekjaar 2014 zelfs daaronder te liggen, met 2,72 miljoen verkochte Wii U’s.

Voor de draagbare spelcomputer 3DS geldt hetzelfde patroon: 18 miljoen in eerste instantie voorspeld, bijgesteld tot 13,5 miljoen en uiteindelijk maar 12,2 miljoen stuks verkocht.

Vergelijking met Xbox One en PS4

Waar Nintendo de vorige ronde in de spelcomputerstrijd circa acht jaar geleden nog wist te winnen, moet het nu het onderspit te delven. In vergelijking met de concurrentie lijkt de schade op het eerste gezicht mee te vallen (zie grafiek hieronder).

Maar de Wii U ligt al een jaar langer in de winkels dan de Playstation 4 van Sony en de Xbox One van Microsoft. Bovendien is Nintendo's spelcomputer fors goedkoper. Ook de verkoop van games voor het apparaat blijft achter bij de verwachtingen.

Resultaten kelderen

De jaarcijfers van Nintendo stemmen ook niet vrolijk. Het bedrijfsresultaat is al drie boekjaren op rij negatief, een unicum in de geschiedenis van het concern. De inkomsten lopen zelfs al vijf jaar achtereen terug, zoals blijkt uit de onderstaande grafiek.

Je kunt beargumenteren dat het verkoopsucces van de Wii, die eind 2006 op de markt kwam, een forse uitschieter is. Nintendo keert simpelweg terug op zijn oude inkomstenniveau. Aan de andere kant heeft het bedrijf twee keer rode cijfers geschreven in de afgelopen drie jaar. Dat kwam in het verleden nooit voor.

Hoe dan ook, de Japanners hebben een nieuwe hit nodig, maar marktonderzoeker IDC ziet het wat dat betreft somber in. In 2016 zal Sony de dienst uitmaken op de spelcomputermarkt, gevolgd door Microsoft. Zelfs een prijsverlaging van 50 dollar zal het gat tussen de Wii U en de concurrentie niet kunnen dichten, denkt IDC.

Games voor smartphones en tablets

Tijd om na te denken over een nieuw verdienmodel, zou je denken. Van het machtige Nintendo uit 2009 met een jaaromzet van bijna 13 miljard euro is immers vijf jaar later nog maar een derde over.

Analisten smeken Nintendo al jaren om hun succesvolle spelletjes ook uit te brengen voor smartphones en tablets, aangezien de markt voor mobiele games lucratief is. Kijk naar het succes van app-makers als Rovio (Angry Birds) en King Digital (Candy Crush Saga).

Nintendo zou met een smartphonespel rond het bekende karakter Mario hoge ogen kunnen gooien in de appwinkels van Google en Apple.

Maar Nintendo is koppig en blijft vasthouden aan het eigen platform. Sterker nog, het is zelfs van plan een nieuwe, goedkopere spelcomputer te maken, blijkt uit uitlatingen van topman Satoru Iwata. Dit keer specifiek voor opkomende markten als China waar de gamemarkt nog relatief onderontwikkeld is.

Nieuw verdienmodel vergt lef

Dat Nintendo het moeilijk vindt om te breken met hun oude manier van geld verdienen, is begrijpelijk. Het concern is jarenlang succesvol geweest met de verkoop van spelcomputers en bijbehorende games. Door de spelletjes ook op andere platformen uit te brengen kannibaliseert het op de verkoop van de eigen hardware; dat gaat ten koste van de eigen inkomsten.

Er zijn maar weinig bedrijven die in een veranderende markt het lef en vermogen hebben om het roer om te gooien. Een voorbeeld is Sega, voormalig concurrent van Nintendo. In 2001 nam het afscheid van de spelcomputerbusiness en richtte het zich alleen nog op het maken van games. Dat doet het nog steeds, maar inmiddels komt bijna de helft van de omzet uit het leveren van gokmachines aan casino's.

Kan Nintendo eenzelfde soort omslag maken? De directie heeft vooralsnog geen signaal te geven dat van plan te zijn. Financieel gezien is het ook nog lang geen game over voor het Japanse bedrijf. Nintendo heeft geen schulden en ruim 5 miljard euro aan cash op de bank. Maar in de onstuimige technologiesector kan het weer razendsnel omslaan. Kijk maar naar BlackBerry.